هیأت وزیران در جلسه مورخ (1378.2.19) بنا به پیشنهاد کمیسیون فرهنگی هیأت دولت و به استناد تبصره (10) قانون ممنوعیت بکار گیری اسامی،عناوین و اصطلاحات بیگانه, مصوب 1375 آیین نامه اجرایی قانون مذکور را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده 1 – تعاریف اصطلاحات واژهه ای استفاده شده در این آیین نامه به شرح زیر می باشد:
الف – قانون: قانون ممنوعیت بکار گیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب 1375
ب – فرهنگستان: فرهنگستان زبان و ادب فارسی
ج – اسم خاص: اسمی است که برای نامیدن شخص معین یا جای معین یا چیر معین بکار می رود
د – روزنامه و سایر مطبوعات: نشریه های نوشتاری یا به صورت های دیگر که به طور مستقیم با نام ثابت و تاریخ و شماره ردیف در زمینه های گوناگون براساس قانون مطبوعات مصوب (1364.12.22) مجاز به انتشار می باشند.
ه – گزارش ها و مکاتبات: گزارش های و نامه های رسمی که با امضای مسئولان دستگاه های مندرج در قانون ارسال می شوند.
و – سخنرانی و مصاحبه رسمی: سخنرانی و مصاحبه رؤسای قوای سه گانه وزیران معاونان رییس جمهور رؤسای دیوان عالی کشور و دیوان عدالت اداری، دادستان کل کشور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، فرماندهان ستادهای مشترک سپاه پاسداران و ارتش و فرماندهان نیروهای پنجگانه سپاه پاسداران و نیروهای سه گانه ارتش و فرمانده نیروی انتظامی معاونان وزیران رؤسای دانشگاه ها و مؤسسه های آموزش عالی رؤسا، معاونان و مدیران کل سازمان های دولتی افراد هم تراز آنان.
ماده 2 – دستگاه های قانون گذاری اجرایی و قضایی کشور و سازمان های وابسته به آنها و شرکت های زیر پوشش وابسته یا تابعه و شرکت های دولتی ملی شده یا مصادره شده یا دارای مدیریت دولتی که به نحوی زیر پوشش یکی از وزارتخانه ها یا سازمان های دولتی اداره می شوند و یا به نحوی از انحاء ازبودجه عمومی کل کشور استفاده می کنند یا قسمتی از بودجه آنان را دولت تأمین می کند و مؤسسه ها و شرکت هایی که شمول مقررات بر آنها مستلزم ذکرنام است مانند سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران شرکت ملی نفت ایران سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران سازمان صنایع ملی ایران،شرکت مخابرات ایران، شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و همچنین شهرداری ها و مؤسسه ها و نهادهای عمومی موضوع تبصره ذیل ماده (5)قانون محاسبات عمومی مشمول قانون و این طرح ها و لوایح آیین نامه میباشند.
ماده 3 – مقامات مذکور در ماده (1) و دستگاه های موضوع ماده (2) این آیین نامه موظفند الفاظ و واژه های بیگانه را در گزارش نویسی، نامه نگاری،سخنرانی و مصاحبه های رسمی بکار نبرند .
ماده 4 – آن دسته از کلمات عربی و همچنین بعضی از واژه های متعلق به سایر زبان ها که از دیر باز در زبان فارسی رواج یافته و هم اکنون جزیی از زبان فارسی محسوب می شود یا واژه ها و اصطلاحات عربی برگرفته از متون و معارف و فرهنگ اسلامی که با بافت زبان فارسی معیار هم خوانی و تناسب داشته باشد واژه بیگانه تلقی نمی شود.
ماده 5 – مکاتبات و آگهی هایی که دستگاه های موضوع ماده (2) برای مخاطبان غیر ایرانی تهیه می کنند از شمول این آیین نامه خارج است.
ماده 6 – افرادی که علاوه بر زبان فارسی به یکی از زبان های خاص اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی یا گویش های محلی و قومی رایج دربعضی مناطق ایران سخن می گویند مجازند از اسامی خاص متعلق به آن زبان یا گویش در نامگذاری محصولات و مؤسسه ها و اماکن مربوط به خود درهمان مناطق استفاده کنند.
ماده 7 – تبدیل نام های خاص محصولات ساخت کشورهای دیگر به زبان فارسی الزامی نیست و تغییر اسامی مؤسسه هایی که این نوع محصولات را عرضه می کنند ضرورت ندارد.
ماده 8_ کالاهای صادراتی مشروط بر اینکه در داخل کشور توزیع نشود از شمول قانون و این آیین نامه خارج است.
ماده 9ـ عبارت های شامل الفاظ بیگانه که در نوشته ها یا سخنان موضوع قانون و این آیین نامه به لحاظ رعایت امانت در نقل قول یا بیان خصوصیات ومقتضیات تاریخی و اجتماعی و آموزشی ذکر آنها ضرورت دارد از شمول قانون و این آیین نامه مستثنی هستند.
ماده 10ـ دستگاه های اصلی مذکور در ماده 2 این آیین نامه موظفند به منظور زمینه سازی برای اجرای قانون و این آیین نامه با تشکیل شورای حفظ وترویج زبان فارسی به ریاست نماینده بالاترین مقام آن دستگاه ضمن هماهنگی و ارتباط با فرهنگستان نسبت به شناسایی و اعلام واژه های بیگانه که درآن دستگاه و واحدهای وابسته به آن به کار می رود و پیشنهاد معادل فارسی آن به فرهنگستان و یافتن راه های ترویج معادل های فارسی تصویب شده توسط فرهنگستان در دستگاه متبوع خود اقدام کنند .
ماده 11 – صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است با ایجاد واحد مناسب در تشکیلات فعلی خود ضمن زمینه سازی برای اجرای قانون واین آیین نامه با جدیت از بکارگیری واژه های نامانوس و بیگانه خودداری کند و ضوابط دستور زبان فارسی معیار را در کلیه برنامه های خود رعایت نماید.صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ملزم است واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی را پس از ابلاغ در تمامی موارد بکار برد.
.
ماده 12_ دستگاه های یاد شده در ماده (2) این آیین نامه که به کارگاه ها، کارخانه ها، اماکن تولیدی و تجاری و خدماتی پروانه تأسیس و پروانه کسب یابهره برداری یا اجازه تولید و ادامه فعالیت می دهند, موظفند پس از صدور پروانه و اجازه تولید و ادامه فعالیت به متقاضیان ابلاغ کنند تا نسبت به تغییرنام مؤسسه یا محصولات خود و گزینش نام فارسی اقدام کنند.
تبصره – ذکر نام قبلی مکان ها و محصولات در کنار نام جدید آنها (بین دو کمان) حداکثر تا مدت دو سال مجاز است.
ماده 13 – کلیه روزنامه ها و نشریه های فارسی زبان موظفند مفاد قانون را در چاپ آگهی های عمومی داخلی تبلیغاتی و تجاری رعایت کنند .
ماده 14 – استفاده از تابلو یا نوشته ها و نشانه هایی که منحصرا به خط غیر فارسی تنظیم شده باشد به استثنای نشانه های بین المللی ممنوع است.نیروی انتظامی موظف است از نصب و ادامه استفاده از آنها جلوگیری کند.
ماده 15 – چنانچه بر سر فارسی بودن یک نام میان صاحب مؤسسه و دستگاه های مجری اختلاف نظر پدید آید, مرجع تشخیص فرهنگستان خواهد بود که به در خواست دستگاه های مجری نظر خود را اعلام خواهد کرد.
تبصره – فرهنگستان موظف است ظرف سه ماه از تاریخ وصول استعلام نظر خود را اعلام نماید در هر حال تا زمانی که فرهنگستان اعلام نظر نکرده است, مجازات های موضوع تبصره(8) قانون اعمال نخواهد شد.
ماده 16_ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در صورت اطلاع یا مشاهده تخلف از مفاد ماده (12)این آیین نامه طی اخطار یه به متخلف ضمن بیان مورد یا موارد تخلف 15 روز مهلت تعیین می کند تا رفع تخلف صورت گیرد .چنانچه پس از پایان مدت مذکور تخلف رفع نشده باشد مراتب را به حوزه انتظامی محل اعلام می نماید تا نسبت به تعویض نشانه ها و تغییر اسامی و عناوین اقدام لازم به عمل آید. در صورت تکرار تخلف مراتب از طریق مراجع قضایی برای اعمال مجازات های بند (ج) و (د) تبصره (8) قانون منعکس خواهد شد .
ماده 17 – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیروی انتظامی موظفند با اختصاص واحد متناسب برای اجرای قانون و این آیین نامه اقدام نمایند.
ماده 18 – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و فرهنگستان زبان و ادب فارسی و سایر سازمان های ذی ربط موظفند به نحو مقتضی از طریق وسایل ارتباط جمعی زمینه های اجتماعی و فرهنگی اجرای قانون و این آیین نامه را فراهم کنند .
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور
دانلود_پی دی اف _آیین_نامه_ممنوعیت_بکارگیری_اسامی_عناوین_و_اصطلاحات_بیگانه
من سحر هستم
افکارتان را باما در میان بگذارید